Drogą publiczną jest drogą zaliczoną na podstawie ustawy o drogach publicznych do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych.
Tabela A. kategorie drogi.
opracowano na podstawie ustawy o drogach publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2068 z późn. zm.) oraz ustawy prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 110)
Kategoria drogi | Zarządca drogi | Zarządca ruchu | Własność drogi |
Gminna | wójt (burmistrz, prezydent miasta) [1] | Starosta [2] | samorządu gminy |
Powiatowa | zarząd powiatu [1] | Starosta [2] | samorządu powiatu |
Wojewódzka | zarząd województwa [1] | Marszałek Województwa [2] | samorządu województwa |
Krajowa | Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad [1] | Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad [2] | Skarbu Państwa |
[1] W granicach miast na prawach powiatu zarządca wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta.
[2] W granicach miast na prawach powiatu zarządca ruchu na wszystkich drogach publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta.
Zadania ministra właściwego do spraw transportu
1. Do zakresu działania ministra właściwego do spraw transportu należy:
1)określanie kierunków rozwoju sieci drogowej;
2)wydawanie przepisów techniczno-budowlanych i eksploatacyjnych dotyczących dróg i drogowych obiektów inżynierskich;
3)koordynacja działań w zakresie przygotowania dróg na potrzeby obrony państwa;
4)koordynacja działań na rzecz rozwiązywania problemów klęsk żywiołowych w zakresie dróg publicznych;
5)sprawowanie nadzoru nad Generalnym Dyrektorem Dróg Krajowych i Autostrad.
2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej określa, w drodze rozporządzenia, sposób koordynacji działań, o których mowa w ust. 1 pkt 3, uwzględniając w szczególności konieczność zapewnienia sprawnego współdziałania właściwych organów i instytucji w tym zakresie.
3. Minister właściwy do spraw transportu może wydawać, rozpowszechniać lub rekomendować wzorce i standardy dotyczące przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania lub ochrony tych dróg, w formie opracowań, które są udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw transportu. Wzorce i standardy, o których mowa w ust. 3, są stosowane dobrowolnie.
Zadania Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad
Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad Centralnym jest organem administracji rządowej właściwym w sprawach dróg krajowych do którego należy:
1)wykonywanie zadań zarządcy dróg krajowych;
2)realizacja budżetu państwa w zakresie dróg krajowych.
3)nadzór nad przygotowaniem dróg publicznych innych niż dróg krajowych na potrzeby obrony państwa zgodnie z zaleceniami ministra właściwego do spraw transportu;
4)współudział w realizacji polityki transportowej w zakresie dróg;
5)gromadzenie danych i sporządzanie informacji o sieci dróg publicznych;
6) przygotowanie dróg krajowych, których jest zarządcą, na potrzeby obrony państwa;
7)wydawanie zezwoleń na przejazd pojazdów nienormatywnych;
8)współpraca z administracjami drogowymi innych państw i organizacjami międzynarodowymi;
9)współpraca z organami samorządu terytorialnego w zakresie rozbudowy i utrzymania infrastruktury drogowej;
10)zarządzanie ruchem na drogach krajowych;
11)ochrona zabytków drogownictwa;
12)wykonywanie zadań związanych z przygotowywaniem i koordynowaniem budowy i eksploatacji albo wyłącznie eksploatacji, autostrad płatnych, w tym:
a)prowadzenie prac studialnych dotyczących autostrad płatnych, przygotowywanie dokumentów wymaganych w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko – na etapie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady, o którym mowa w przepisach o ochronie środowiska,
b)współpraca z organami właściwymi w sprawach zagospodarowania przestrzennego, obrony narodowej, geodezji i gospodarki gruntami, ewidencji gruntów i budynków, scalania i wymiany gruntów, melioracji wodnych, ochrony gruntów rolnych i leśnych, ochrony środowiska oraz ochrony zabytków,
c)nabywanie, w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa, nieruchomości pod autostrady i gospodarowanie nimi w ramach posiadanego prawa do nieruchomości,
d)opracowywanie projektów kryteriów oceny ofert w postępowaniu przetargowym i przeprowadzanie postępowań przetargowych,
e)(uchylona),
f)uzgadnianie projektu budowlanego autostrady lub jej odcinka w zakresie zgodności z przepisami techniczno-budowlanymi dotyczącymi autostrad płatnych,
g)kontrola budowy i eksploatacji autostrady w zakresie przestrzegania warunków umowy o budowę i eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady,
h)wykonywanie innych zadań, w sprawach dotyczących autostrad, określonych przez ministra właściwego do spraw transportu;
13)dostosowywanie autostrad płatnych do poboru opłat za przejazd autostradą zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art 2 ust 2. ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym;
14)współpraca z Głównym Inspektorem Transportu Drogowego w zakresie dostosowania infrastruktury dróg krajowych do poboru opłaty
elektronicznej oraz opłaty za przejazd autostradą;10)wykonywanie zadań wynikających z ustawy z dnia 12 stycznia 2007 r. o drogowych spółkach specjalnego przeznaczenia oraz umowy zawartej w trybie art. 6 ust 1 tej ustawy;
15)powołuje i odwołuje dyrektorów oddziałów Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad
zadania zarządców dróg
1)opracowywanie projektów planów rozwoju sieci drogowej oraz bieżące informowanie o tych planach organów właściwych do sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego;
2)opracowywanie projektów planów finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich;
3)pełnienie funkcji inwestora;
4)utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą, z wyjątkiem części pasa drogowego, o których mowa w art. 20f pkt 2 ustawy o drogach publicznych;
5)realizacja zadań w zakresie inżynierii ruchu;
6)przygotowanie infrastruktury drogowej dla potrzeb obronnych oraz wykonywanie innych zadań na rzecz obronności kraju;
7)koordynacja robót w pasie drogowym;
8)wydawanie zezwoleń na zajęcie pasa drogowego i zjazdy z dróg oraz pobieranie opłat i kar pieniężnych;
9)prowadzenie ewidencji dróg, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz udostępnianie ich na żądanie uprawnionym organom;
10)sporządzanie informacji o drogach publicznych oraz przekazywanie ich Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad;10)przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich oraz przepraw promowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym weryfikację cech i wskazanie usterek, które wymagają prac konserwacyjnych lub naprawczych ze względu na bezpieczeństwo ruchu drogowego;
11)badanie wpływu robót drogowych na bezpieczeństwo ruchu drogowego;
12)wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających;
13)przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich użytkowników;
14)przeciwdziałanie niekorzystnym przeobrażeniom środowiska mogącym powstać lub powstającym w następstwie budowy lub utrzymania dróg;
15)wprowadzanie ograniczeń lub zamykanie dróg i drogowych obiektów inżynierskich dla ruchu oraz wyznaczanie objazdów drogami różnej kategorii, gdy występuje bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia;
16)dokonywanie okresowych pomiarów ruchu drogowego;
17)utrzymywanie zieleni przydrożnej, w tym sadzenie i usuwanie drzew oraz krzewów;
18)nabywanie nieruchomości pod pasy drogowe dróg publicznych i gospodarowanie nimi w ramach posiadanego prawa do tych nieruchomości;
19)nabywanie nieruchomości innych niż wymienione w pkt 17 na potrzeby zarządzania drogami i gospodarowanie nimi w ramach posiadanego do nich prawa;
20)zarządzanie i utrzymywanie kanałów technologicznych i pobieranie opłat, o których mowa w art. 39 ust. 7 ustawy o drogach publicznych;
21)zarządzanie bezpieczeństwem dróg w transeuropejskiej sieci drogowej.
22) budowa, przebudowa, remont i utrzymanie:1)parkingów przeznaczonych dla postoju pojazdów wykonujących przewozy drogowe, wynikającego z konieczności przestrzegania przepisów o czasie prowadzenia pojazdów oraz przepisów o ograniczeniach i zakazach ruchu drogowego (dotyczy tylko zarządców dróg krajowych i dróg wojewódzkich);
23)miejsc wykonywania kontroli ruchu i transportu drogowego, przeznaczonych w szczególności do ważenia pojazdów (dotyczy tylko zarządców dróg krajowych i dróg wojewódzkich).