usuwanie pojazdów z dróg publicznych
Usuwanie pojazdów z dróg i dalsze postępowanie z tymi pojazdami jest uregulowane przez art. 130a ustawy 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 110).
USUNIECIE POJAZDU Z DROGI
Zgodnie z ustawą PoRD pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:
1) pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;
2) nieokazania przez kierującego dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie, jeżeli pojazd ten jest zarejestrowany w kraju, o którym mowa w art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. c (pojazd zarejestrowany w kraju niebędącym państwem członkowskim)
3) przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego, chyba że istnieje możliwość skierowania pojazdu na pobliską drogę, na której dopuszczalny jest ruch takiego pojazdu;
4) pozostawienia pojazdu nieoznakowanego kartą parkingową, w miejscu przeznaczonym dla pojazdu osoby niepełnosprawnej o obniżonej sprawności ruchowej oraz osób wymienionych w art. 8 ust. 2 (kierującego pojazdem przewożącego osobę o obniżonej sprawności ruchowej oraz pracowników placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych pozostających pod opieką tych placówek.)
5) pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela.
Pojazd jest usuwany z drogi na koszt wykonującego przejazd drogowy po drogach publicznych pojazdów nienormatywnych bez zezwolenia lub niezgodnie z zezwoleniem, w przypadku gdy przejazd ten jest wykonywany przez zagraniczny podmiot mający siedzibę w państwie, z którym Rzeczpospolita Polska nie jest związana umową o wzajemnej egzekucji kar pieniężnych, a w kaucja (w wysokości odpowiadającej przewidywanej karze pieniężnej) nie jest złożona podczas kontroli na drodze. Pojazd może być również usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia go w inny sposób, w przypadku gdy kierowała nim osoba znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, lub osoba nieposiadająca przy sobie dokumentów uprawniających do kierowania lub używania pojazdu. Usuniecie pojazdu może nastąpić także w przypadku gdy jego stan techniczny zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, powoduje uszkodzenie drogi albo narusza wymagania ochrony środowiska. Od usunięcia pojazdu odstępuje się, jeżeli przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu lub w trakcie usuwania pojazdu ustaną przyczyny jego usunięcia. Jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach, o których mowa powyżej, spowodowało powstanie kosztów, do ich pokrycia jest obowiązany właściciel pojazdu. Pojazd może być także przemieszczony lub usunięty z drogi, jeżeli utrudnia prowadzenie akcji ratowniczej.
Dyspozycję przemieszczenia lub usunięcia pojazdu z drogi wydaje:
1) policjant – we wszystkich sytuacjach
2) strażnik gminny (miejski) – w sytuacjach: – pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;- przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego, chyba że istnieje możliwość skierowania pojazdu na pobliską drogę, na której dopuszczalny jest ruch takiego pojazdu;- pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela.
3) osoba dowodząca akcją ratowniczą – jeżeli pojazd utrudnia prowadzenie akcji ratowniczej Pojazd usunięty z drogi, w wyżej opisanych przypadkach oprócz przypadku dotyczącego utrudnia prowadzenie akcji ratowniczej, umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie.Usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych w tych przypadkach, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonywanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.
OPŁATY ZA USUNIĘCIE POJAZDU I JEGO PRZECHOWYWANIE
Rada powiatu, biorąc pod uwagę konieczność sprawnej realizacji zadań związanych z usuwaniem pojazdów, oraz koszty usuwania i przechowywania pojazdów na obszarze danego powiatu, ustala corocznie, w drodze uchwały, wysokość opłat (za usuniecie pojazdu, za przechowywanie na pojazdu na parkingu, oraz za wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach gdy spowodowało to powstanie kosztów). Wysokość kosztów, określonych w drodze uchwały, nie może być wyższa niż maksymalne stawki opłat określane na każdy rok kalendarzowy przez minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Opłaty pobrane za usuniecie pojazdów i ich przechowywanie na parkingu stanowią dochód własny powiatu.
Wydanie pojazdu następuje po okazaniu dowodu uiszczenia wszystkich należnych opłat. Pojazd może być unieruchomiony przez zastosowanie urządzenia do blokowania kół w przypadku pozostawienia go w miejscu, gdzie jest to zabronione, lecz nieutrudniającego ruchu lub niezagrażającego bezpieczeństwu. Pojazd unieruchamia Policja lub straż gminna (miejska).
PRZEPADEK POJAZDU NA RZECZ POWIATU
Starosta w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi, w wyżej opisanych przypadkach, oprócz przypadku dotyczącego utrudnia prowadzenie akcji ratowniczej oraz wykonywania przejazdu nienormatywnego, występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie jego przepadku na rzecz powiatu, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego usunięcia. Powiadomienie zawiera pouczenie o skutkach nieodebrania pojazdu.Starosta występuje z wnioskiem, nie wcześniej niż przed upływem 30 dni od dnia powiadomienia. Jeżeli pojazd usunięty nie jest zarejestrowany w żadnym z państw członkowskich Unii Europejskiej, przekazuje się go właściwemu miejscowo naczelnikowi urzędu celnego w celu uregulowania jego sytuacji zgodnie z przepisami prawa celnego. Nie można stosować przepisów dotyczących przepadku pojazdu, gdy okoliczności wskazują, że nieodebranie pojazdu nastąpiło z przyczyn niezależnych od właściciela lub osoby uprawnionej. Procedurę przepadku pojazdu stosuje się odpowiednio, gdy w terminie 4 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu nie został ustalony jego właściciel lub osoba uprawniona do jego odbioru, mimo że w jej poszukiwaniu dołożono należytej staranności. W sprawach o przepadek pojazdu sąd stwierdza, czy zostały spełnione wszystkie przesłanki niezbędne do orzeczenia przepadku, w szczególności, czy usunięcie pojazdu było zasadne i czy w poszukiwaniu osoby uprawnionej do jego odbioru, dołożono należytej staranności oraz czy orzeczenie przepadku nie będzie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Do wykonania orzeczenia sądu o przepadku pojazdu jest obowiązany starosta. Wykonanie orzeczenia następuje w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzględnieniem przepisów ustawy PoRD. Jednostka prowadząca parking strzeżony, w przypadku nieodebrania pojazdu z parkingu w terminie trzech miesięcy, powiadamia o tym fakcie właściwego miejscowo starostę oraz podmiot, który wydał dyspozycję usunięcia pojazdu nie później niż trzeciego dnia od dnia upływu tego terminu. Koszty związane z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem, sprzedażą lub zniszczeniem pojazdu powstałe od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia do zakończenia postępowania ponosi osoba będąca właścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu, z zastrzeżeniem, iż jeżeli w chwili usunięcia pojazd znajdował się we władaniu osoby dysponującej nim na podstawie innego niż własność tytułu prawnego, osoba ta jest zobowiązana solidarnie do pokrycia kosztów. Decyzję o zapłacie tych kosztów wydaje starosta Termin płatności należności ustalonych tą decyzją, wynosi 30 dni od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna. Odsetki ustawowe nalicza się od dnia następującego po upływie terminu płatności. Należności te wraz z odsetkami podlegają egzekucji w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, kierując się zasadą zagwarantowania ochrony prawa własności oraz potrzebą zapewnienia porządku na drogach publicznych i bezpieczeństwa ruchu drogowego, określa, w drodze rozporządzenia:
1) tryb oraz warunki współdziałania z Policją i innymi podmiotami uprawnionymi do podejmowania decyzji o usunięciu pojazdu jednostek usuwających pojazdy lub prowadzących strzeżone parkingi;
2) tryb i warunki wydawania pojazdu z parkingu;
ZAŁĄCZNIK Nr 1 WZÓR DYSPOZYCJI USUNIĘCIA POJAZDU
ZAŁĄCZNIK Nr 2 WZÓR POWIADOMIENIA
ZAŁĄCZNIK Nr 3 WZÓR ZEZWOLENIA NA ODBIÓR POJAZDU Z PARKINGU STRZEŻONEGO
