Definicja drogi
droga- budowla składającą się z części i urządzeń drogi, budowli ziemnych, lub drogowych obiektów inżynierskich, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, stanowiącą całość techniczno-użytkową, usytuowaną w pasie drogowym i przeznaczoną do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, ruchu osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt;
Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych
(Dz. U. z 2022 r. poz. 1693 z późn. zm.)
Droga publiczna a droga wewnętrzna
Drogi pod względem prawnym dzielimy w Polsce na drogi publiczne oraz drogi wewnętrzne.
Droga publiczna to droga zaliczona do jednej z kategorii dróg:
- drogi gminnej,
- drogi powiatowej,
- drogi wojewódzkiej lub
- drogi krajowej
Drogi, drogi rowerowe, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym tych dróg są drogami wewnętrznymi.
Drogi wewnętrzne są zarządzane przez właścicieli lub zarządców terenu na którym się znajdują.
Drogi publiczne są zarządzane przez odpowiednie organy wykonawcze samorządowych jednostek terytorialnych, lub w przypadku dróg krajowych przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.
Kategoria drogi | Zarządca drogi | Zarządca ruchu | Własność drogi |
Gminna | wójt (burmistrz, prezydent miasta)[1] | Starosta[2] | samorząd gminy |
Powiatowa | zarząd powiatu[1] | Starosta[2] | samorząd powiatu |
Wojewódzka | zarząd województwa[1] | Marszałek Województwa[2] | samorząd województwa |
Krajowa | Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad[1] |
Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad[2] |
Skarb Państwa |
[1] W granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta.
[2] W granicach miast na prawach powiatu zarządcą ruchu na wszystkich drogach publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta.
Zaliczenie drogi do odpowiedniej kategorii
Podstawą do zmiany przebiegu drogi publicznej lub jej zaliczenia do dróg publicznych jest:
- w przypadku drogi kategorii gminnej: na podstawie uchwały Rady Gminy
- w przypadku drogi kategorii powiatowej: na podstawie uchwały Rady Powiatu
- w przypadku drogi kategorii wojewódzkiej: na podstawie uchwały Sejmiku Województwa
- w przypadku drogi kategorii krajowej: na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury
Znaczenie dróg poszczególnych kategorii
Drogi krajowe
Do dróg krajowych zalicza się:
- autostrady i drogi ekspresowe oraz drogi leżące w ich ciągach do czasu wybudowania autostrad i dróg ekspresowych;
- drogi międzynarodowe;
- drogi stanowiące inne połączenia zapewniające spójność sieci dróg krajowych;
- drogi dojazdowe do ogólnodostępnych przejść granicznych obsługujących ruch osobowy i towarowy bez ograniczeń ciężaru całkowitego pojazdów (zespołu pojazdów) lub wyłącznie ruch towarowy bez ograniczeń ciężaru całkowitego pojazdów (zespołu pojazdów);
- drogi alternatywne dla autostrad płatnych;
- drogi stanowiące ciągi obwodnicowe dużych aglomeracji miejskich;
- drogi o znaczeniu obronnym.
Drogi wojewódzkie
Do dróg wojewódzkich zalicza się drogi inne niż w/w drogi krajowe, stanowiące połączenia między miastami, mające znaczenie dla województwa, i drogi o znaczeniu obronnym niezaliczone do dróg krajowych.
Drogi powiatowe
Do dróg powiatowych zalicza się drogi inne niż określone w w/w drogi krajowe i wojewódzkie, stanowiące połączenia miast będących siedzibami powiatów z siedzibami gmin i siedzib gmin między sobą.
Drogi gminne
Do dróg gminnych zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym niezaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych.
Nadanie numeru drodze publicznej
Każda droga publiczna posiada swój unikalny numer. Szczegółowe wytyczne dotyczące numeracji dróg są określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 16 lutego 2005 r. w sprawie sposobu numeracji i ewidencji dróg publicznych, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz rejestru numerów nadanych drogom, obiektom mostowym i tunelom (Dz. U. 2005 r. Nr 67, poz.582). W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie informacji o zaliczeniu drogi do kategorii oraz o nadaniu jej numeru.
Kategoria drogi | Zaliczenie do właściwej kategorii | Nadanie numeru drogi |
Gminna | uchwała Rady Gminy | Zarząd Województwa |
Powiatowa | uchwała Rady Powiatu | Zarząd Województwa |
Wojewódzka | uchwała Sejmiku Województwa | Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad |
Krajowa | rozporządzenie Ministra Infrastruktury | Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad |
Załącznik do ZARZĄDZENIA Nr 26 GENERALNEGO DYREKTORA DRÓG KRAJOWYCH I AUTOSTRAD
Numery dróg poszczególnych kategorii:
drogi krajowe
– liczba jedno- lub dwucyfrowa, z możliwością poprzedzenia liczby literą A na odcinkach dróg o parametrach autostrady lub litera S na odcinkach dróg o parametrach drogi ekspresowej;
Przykłady oznakowań:
drogi wojewódzkie
– liczba trzycyfrowa;
drogi powiatowe
– liczba czterocyfrowa i wyróżnik województwa;
Np. Droga powiatowa nr 0563 T
drogi gminne
– liczba sześciocyfrowa i wyróżnik województwa.
Np. Droga gminna nr 304 137 T
Wyróżnik województwa to wyróżnik , o którym mowa w § 22 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz. U. Nr 133, poz. 1123 i Nr 167, poz. 1379, z 2003 r. Nr 161, poz. 1564 oraz z 2004 r. Nr 110, poz. 1169).
Poniższa tabela przedstawia wyróżniki dla poszczególnych województw:
l.p. | województwo | wyróżnik |
1 | DOLNOŚLĄSKIE | D |
2 | KUJAWSKO-POMORSKIE | C |
3 | LUBELSKIE | L |
4 | LUBUSKIE | F |
5 | ŁÓDZKIE | E |
6 | MAŁOPOLSKIE | K |
7 | MAZOWIECKIE | W |
8 | OPOLSKIE | O |
9 | PODKARPACKIE | R |
10 | PODLASKIE | B |
11 | POMORSKIE | G |
12 | ŚLĄSKIE | S |
13 | ŚWIĘTOKRZYSKIE | T |
14 | WARMIŃSKO-MAZURSKIE | N |
15 | WIELKOPOLSKIE | P |
16 | ZACHODNIO-POMORSKIE | Z |